Aankoop bedrijf, Groeien of starten?
Waarom zou je een bedrijf kopen?
Je kan hiervoor verschillende redenen hebben. Degenen die ik het meest ben tegengekomen zijn:
- Je wil starten als ondernemer maar niet bij nul beginnen;
- Er komt toevallig een aankoopkans op je pad zonder dat je daar bewust naar op zoek was;
- Je wil groeien met je bedrijf en organisch groeien gaat te langzaam naar je zin; of
- Je hebt een tekort aan goed gekwalificeerd personeel, je vindt overcapaciteit niet erg en kan een snelle groei aan.
- Er wordt je een bedrijf te koop aangeboden
Wat moet je nu doen?
De aankoop van een onderneming kan misschien wel simpel lijken maar is dat bijna nooit. Er zijn voorbeelden dat men er, met zijn tweeën en een handjeklap, meteen uit kwam. Maar die zijn heel zeldzaam. De praktijk wijst uit dat dit een complex maar vooral ook emotioneel proces is. En vooral dat laatste is het meeste onderschat.
Natuurlijk moet je weten hoe het proces technisch in elkaar zit en welke handelingen op de juiste momenten dienen plaats te vinden. De vragen die echter op en neer gesteld worden, komen toch vaker harder binnen dan verwacht.
"Hoezo willen ze daar bewijs van zien, geloven ze me niet"
of
"Waarom geven ze niet gewoon antwoord op die vraag, hebben ze wat te verbergen?"
Zijn voorbeelden van primaire reacties gedurende zo’n proces.
Het is in het belang van de onderneming(en), de koper en de verkoper en gerelateerde partijen dat de relatie goed en positief blijft. En dat is wellicht wel de belangrijkste reden om er een adviseur tussen te zetten. Deze kan als een soort katalysator, een schil fungeren tussen de beide partijen. Die kan de vervelende vragen stellen als het moet, maar ze ook beantwoorden. Ondernemers waar ik mee gewerkt heb de afgelopen jaren waren naast dat ze tevreden waren over de begeleiding van het gehele proces vooral daarvoor dankbaar.
Hoe verloopt nu zo’n proces?
Dit is natuurlijk afhankelijk van de complexiteit van de overname, maar grofweg kan je een aantal fases signaleren. Deze zijn:
- Na ondertekening van een geheimhoudingsverklaring (NDA), krijgt men een informatiememorandum. In een informatiememorandum staan alle belangrijke cijfers en argumenten van het te kopen bedrijf, maar dan op grote lijnen.
- Aan de hand hiervan kan de kopende partij bepalen of het interessant is. Vind je het interessant, dan wordt er een Letter of Intent (LOI) opgesteld. Vrij vertaald een verklaring van serieuze interesse en de afspraak dat er op dat moment meer gegevens opgevraagd kunnen worden.
- De kopende partij gaat dan bekijken wat het bedrijf waard is en kijkt naar synergie voordelen, financieringsmogelijkheden en komt met een bod. Dit is altijd nog onder voorbehoud van hetgeen er wellicht nog uit een boekenonderzoek (DD oftewel Due Diligence) naar voren komt en er wordt vaak ook meteen iets afgesproken over het aanwezige werkkapitaal en wat daarvan minimaal in het bedrijf aanwezig moet blijven.
- Als er overeenstemming is vindt de Due Diligence plaats
- De uitkomsten en de bepaling (netto)werkkapitaal wordt overeengekomen en verrekend met de koopprijs en laatste puntjes worden op de i gezet. Denk hierbij aan, hoe personeel en klanten op de hoogte te brengen, wanneer dingen plaatsvinden, hoe overdracht van systemen etc. plaatsvindt. Vaak zie je dat de verkopende partij nog enige tijd werkzaam blijft in of voor de onderneming.
- Uiteindelijk de daadwerkelijke overdracht bij de notaris.
- En dan nog een belangrijke fase, wat nu te doen? Ook deze fase valt eventueel onder de begeleiding en is iets wat op voorhand zeker ook al besproken zal worden.
De rol van de adviseur is dan: Waardebepaling, toekomstverkenning, Synergie bepalen, Onderhandelen, Proces begeleiden, Documenten en boeken controle en vooral mediator-schil-katalysator zijn.